Na czym polega psychoterapia integracyjna?
Psychoterapia integracyjna (humanistyczna) jest jednym z czterech uznawanych współcześnie zasadniczych modeli terapii obok nurtu psychoanalitycznego, poznawczo-behawioralnego oraz systemowego. Za jego początki uznaje się lata 50. XX wieku, kiedy to grupy składające się z psychologów, psychiatrów i innych naukowców dziedzin humanistycznych w Kalifornii zaczęły dystansować się od postaw psychoterapeutycznych istniejących w dominujących wówczas modelach, psychoanalizie oraz behawioryzmie, szukając możliwości integracji nurtów, odejścia od samowystarczalnych postaw tych szkół jako „systemów zamkniętych” na rzecz podejścia holistycznego, dzięki któremu możliwe było spojrzenie na człowieka w sposób całościowy.
Jakie są założenia psychoterapii integracyjnej?
W procesie psychoterapii w nurcie humanistycznym osobowość jednostki nie jest traktowana jako suma czy też zestawienie funkcji lub procesów (poznawczych, behawioralnych, emocjonalnych), lecz jako unikalny system zorganizowany w sposób szczególny dla każdego podmiotu. Procesy psychofizyczne składające się na organizację osobowości danej osoby są ze sobą ściśle powiązane, wywierając wzajemny wpływ na funkcjonowanie całości. Podejście to wiąże się z uznaniem wyjątkowego i niepowtarzalnego charakteru osobowości każdego pacjenta, odrzuceniem postrzegania opartego na uniwersalnych normach grupowych na rzecz dostrzeżenia jednostkowej indywidualności. Ważnym założeniem terapii w nurcie integracyjnym jest także kwestia samorealizacji i rozwoju osobistego, które uważane są za najważniejsze zadania twórcze stojące przed człowiekiem. Każda jednostka jest w mniejszym lub większym stopniu przystosowana do realizacji tych celów, a odpowiednie techniki terapeutyczne służą promowaniu osiągnięcia tej samorealizacji. Warto podkreślić, że twórcza postawa nie jest tu rozumiana jedynie jako cecha geniuszy, artystów czy wynalazców, lecz może przejawiać się w prostych zadaniach życia codziennego.
Zasoby jednostki w terapii integracyjnej
Psychoterapia integracyjna zwraca dużą uwagę na „zdrową” stronę psychiki pacjenta, na jego mocne strony oraz dostępny mu potencjał psychologiczny, który wykorzystywany jest jako zasób w ćwiczeniach proponowanych na sesjach terapeutycznych. Jednocześnie zakłada się aktywność każdej jednostki w podejmowaniu życiowych decyzji. Oznacza to, że człowiek nie musi pozostawać w roli biernego widza, lecz może w sposób czynny zmieniać i modyfikować swoją sytuację życiową, dążąc do obranego celu i kierując się wartościami stanowiącymi podstawę jego tożsamości.
Psychoterapia integracyjna jako podejście wieloaspektowe
Biorąc pod uwagę powyższe założenia należy stwierdzić, że nurt humanistyczny psychologii stawia w centrum swojego zainteresowania istotę ludzką, przywiązując większą wagę do znaczenia i sensu zadawanych w terapii pytań niż do procedury metodologicznej naznaczonej wymogiem obiektywizmu. Nie oznacza to, że nurt ten sprzeciwia się stosowaniu metod i testów statystycznych, jednak wymaga, aby były one podporządkowane kryteriom ludzkiego doświadczenia. Postawa szkoły humanistycznej jako „systemu otwartego”, integrującego techniki i teorie również innych nurtów, skutkuje włączeniem w proces terapii najróżniejszych metodologii służących zdrowiu psychicznemu i rozwojowi osobistemu, w tym procedur z wykorzystaniem wyobrażeń czy obrazów, cielesności, nie ograniczając się jedynie do korzystania z kanału werbalnego. Historycy psychologii Misiak i Sexton (1973) definiują psychologię humanistyczną następująco: „to wieloaspektowe podejście do ludzkich doświadczeń i zachowań, które skupia uwagę na wyjątkowości człowieka i jego samorealizacji. Dla jednych jest alternatywą, a dla innych uzupełnieniem tradycyjnych podejść behawioryzmu i psychoanalizy”.
Cortes, R.R. (1998). Por qué y para qué surgió el movimiento de la psicología humanista.